ท่ามกลางกระแสการดำเนินงาน ตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงที่ได้ชี้แนะแนวทางการดำรงชีวิต ซึ่งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว มีพระราชดำรัสแก่ปวงชนชาวไทยนับตั้งแต่ปี พ.ศ. ๒๕๑๗ เป็นต้น
มา บนพื้นฐานของทาง สายกลางและความไม่ประมาท โดยคำนึงถึงความพอประมาณ ความมีเหตุผล และการสร้างภูมิคุ้มกันที่ดีในตัว ตลอดจน ใช้ความรู้ ความรอบคอบ และคุณธรรม ประกอบในการวางแผนการตัดสินใจดำเนินกิจกรรมต่างๆ ซึ่งการดำเนินงานหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงจากหลายหน่วยงาน ไม่ว่าจากทางภาคราชการและภาคเอกชน ในมุมมองที่แตกต่างกัน จะสะท้อนให้ เห็นภาพที่หลากหลาย และมีการจัดระดับให้หมู่บ้าน ว่าเป็นหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงอยู่ในระดับใดกรมการพัฒนาชุมชน เป็นอีกหน่วยงานหนึ่งที่ได้น้อมนำหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว มาขับเคลื่อนการพัฒนาหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ เพื่อส่งเสริมให้ประชาชนในชนบทมีวิถีชีวิตบนความพอประมาณ ดำเนินชีวิตบนพื้นฐานความมีเหตุผล มีภูมิคุ้มกันที่ดีต่อการเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจและสังคมทั้งภายในและภายนอก โดยการใช้ความรู้อย่างมีเหตุผลคู่กับคุณธรรมเป็นเงื่อนไขในการดำเนินชีวิตโดยดำเนินการพัฒนาหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ
ในปีงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๗ อำเภอโกรกพระ ได้รับการสนับสนุนงบประมาณตามยุทธศาสตร์กรมการพัฒนาชุมชน เพื่อขับเคลื่อนการดำเนินงานโครงการขยายผลหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียง จำนวน ๑ หมู่บ้าน และโครงการรักษาและพัฒนาคุณภาพความเป็นหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ จำนวน ๔ หมู่บ้าน และก่อนที่จะขับเคลื่อนการดำเนินงานตามโครงการดังกล่าว สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอโกรกพระ ได้มีการประเมินความ “อยู่เย็น เป็นสุข” ของหมู่บ้าน หรือความสุขมวลรวมของหมู่บ้าน (Gross Village Happiness: GVH) โดยมีวัตถุประสงค์ที่จะวัดคุณค่าของ การพัฒนาหมู่บ้านตามแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง ที่สะท้อนเป้าหมายของการพัฒนาว่าอยู่ในระดับใด และเมื่อได้มีการขับเคลื่อนการดำเนินงานแล้ว ก็จะมีการประเมินอีกครั้งเพื่อดูผลความแตกต่าง การประเมินความ “อยู่เย็น เป็นสุข” สามารถประเมินได้ทั้งในระดับชุมชน ระดับครอบครัว และระดับบุคคล และสำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอโกรพระ ได้ดำเนินการประเมินความ “อยู่เย็น เป็นสุข” ระยะก่อนการขับเคลื่อนการดำเนินงานตามโครงการ จำนวนทั้งสิ้น ๕ หมู่บ้าน
ขั้นตอนการดำเนินงานการวัดความสุขมวลรวม
๑. สร้างความสัมพันธ์ เพื่อให้เกิดความคุ้นเคยและมีบรรยากาศแบบสบายๆ การนำเข้าสู่บทเรียน ชี้แจงวัตถุประสงค์ ตัวชี้วัดความสุขมวลรวม ให้ที่ประชุมเลือกวิธีการลงประชามติ ที่ประชุมเลือกวิธีการยกมือ
๒. เจ้าหน้าที่หนึ่งคน เป็นผู้ดำเนินการถามความคิดเห็นจากกลุ่มเป้าหมายที่ละด้านเป็นข้อๆ อ่านให้ฟังจนครบถ้วน และอธิบายความหมายประกอบให้ชัดเจนแล้วถามความคิดเห็นระดับความสุขที่ได้รับจากการจัดกิจกรรมต่างๆ ในแต่ละข้อให้คะแนนความสุขในแต่ละข้อ มีค่าคะแนน ๑ – ๕ คะแนน โดยให้แต่ละคนยกมือให้ค่าคะแนนทีละข้อจนครบ ให้ผู้เข้าร่วมเวทียกมือในประเด็นต่างๆ พยายามกระตุ้นให้ผู้ร่วมเวทีได้คิดและเค้นความสุขในเรื่องต่างๆ โดยมีเจ้าหน้าที่อีกคนหนึ่งคอยนับจำนวน สรุปบันทึกผลระดับความคิดเห็น ประมวลออกมาเป็นข้อๆ และเป็นภาพรวมในแต่ละด้านจนครบทุกด้านและ ทุกข้อ ซึ่งรวมทั้งสิ้น ๖ ด้าน ๓๑ ตัวชี้วัด
๓. เมื่อครบทุกด้านทุกข้อแล้ว เจ้าหน้าที่ผู้รับผิดชอบในการเก็บรวบรวมข้อมูลดำเนินการประมวลเป็นภาพรวมจากตัวชี้วัดทั้งหมดในแต่ละด้านมีค่าคะแนนเท่าใด และคิดเป็นร้อยละเท่าไหร่
๔. เจ้าหน้าที่ได้สอบถามความรู้สึกและความคิดเห็นของกลุ่มเป้าหมายว่า ภาพรวมของหมู่บ้านน่าจะมีความสุขมวลรวมเท่าไหร่ แล้วมาเปรียบเทียบกับค่าประเมินความสุขมวลรวมแบบมีส่วนร่วม
๕. แจ้งผลการประเมินให้ให้กลุ่มเป้าหมายทราบ แล้วเปรียบเทียบความรู้สึกและความคิดเห็นว่ามีความแตกต่างหรือไม่
๖. ชี้ให้ที่ประชุมเห็นว่าความสุขที่หายไปจากการประเมินมีเรื่องอะไรบ้าง และสามารถจะเติมความสุขนั้นได้อย่างไร
๗. ระดมความคิดเห็นกำหนดทิศทางการเติมเต็มความสุข เพื่อนำไปสู่แผนงานกิจกรรม/โครงการที่จะดำเนินการได้อย่างเป็นรูปธรรม และนำไปบรรจุไว้ในแผนพัฒนาของหมู่บ้าน/ชุมชนต่อไป
ขุมความรู้
• การกำหนดเป้าหมาย ทิศทาง และภารกิจการทำงานที่ชัดเจน
• เข้าใจในรูปแบบ และวิธีการที่จะสื่อในรูปแบบต่างๆ
• การสร้างความยอมรับ/แสวงหาส่วนร่วมและประสานการทำงานร่วมกับภาคีทุกภาคส่วน
• การบริหารจัดการ การมอบหมายงาน การควบคุมและติดตามประเมินผล
แก่นความรู้
• การสร้างบรรยากาศ การกระตุ้น ส่งเสริม สนับสนุน ให้ความร่วมมือ ให้กำลังใจ
• ความสุขมวลรวมของชุมชนเปลี่ยนแปลงได้ ตามสภาวะแวดล้อมของชุมชนที่มีการเปลี่ยนแปลง
• กระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชนมีผลต่อความเที่ยงตรงของค่าคะแนนความสุขที่วัดได้
• ชุมชนควรมีการประชาคมวัดความสุขอย่างน้อยปีละ ๒ ครั้ง
• การ วัดความสุขมวลรวมของชุมชนจะเกิดประโยชน์มากหากชุมชนได้ร่วมกันวิเคราะห์องค์ ประกอบ ที่เป็นความจริงที่มีค่าคะแนนต่ำหรือมีค่าคะแนนลดลงเพื่อนำมาวางแผน แก้ไขปัญหา
ชื่อ-สกุล นางสุมิตรา บุญโสดากร
ตำแหน่ง พัฒนาการอำเภอโกรกพระ
สังกัด สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอโกรกพระ จังหวัดนครสวรรค์
แก้ปัญหาเกี่ยวกับ การขับเคลื่อนหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น