1. ชื่อองค์ความรู้
เทคนิคการบริหารจัดการชุมชน
2. เจ้าของความรู้ ชื่อ นางสุชาดา อินทรสมบูรณ์
ตำแหน่ง นักวิชาการพัฒนาชุมชนชำนาญการ
สังกัด สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอท่าตะโก
จังหวัดนครสวรรค์โทร. 081-3247357
วันที่บันทึกองค์ความรู้ 20 มีนาคม 2562
3. องค์ความรู้ที่บ่งชี้
หมวดที่ 2 เทคนิคการพัฒนาหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียง
เศรษฐกิจพอเพียงเป็นปรัชญาที่ยึดหลักทางสายกลาง
ที่ชี้แนวทางการดำรงอยู่และปฏิบัติของประชาชนในทุกระดับให้ดำเนินไปในทางสายกลาง
มีความพอเพียง และมีความพร้อมที่จะจัดการต่อผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลง
ซึ่งจะต้องอาศัยความรอบรู้ รอบคอบ และระมัดระวัง
ในการวางแผนและดำเนินการทุกขั้นตอน ทั้งนี้
เศรษฐกิจพอเพียงเป็นการดำเนินชีวิตอย่างสมดุลและยั่งยืน
เพื่อให้สามารถอยู่ได้แม้ในโลกโลกาภิวัตน์ที่มีการแข่งขันสูง
แนวปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงยังถูกบรรจุในรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย
พุทธศักราช 2550 ในส่วนที่ 3 แนวนโยบายด้านการบริหารราชการแผ่นดิน
มาตรา 78 (1) ความว่า: "บริหารราชการแผ่นดินให้เป็นไปเพื่อการพัฒนาสังคม
เศรษฐกิจ และความมั่นคง ของประเทศอย่างยั่งยืน โดยต้องส่งเสริมการดำเนินการตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงและคำนึงถึงผลประโยชน์ของประเทศชาติในภาพรวมเป็นสำคัญ"
4.
ที่มาและความสำคัญในการจัดทำองค์ความรู้
อำเภอท่าตะโก
ได้รับงบประมาณตามยุทธศาสตร์กรมการพัฒนาชุมชน ประจำปีงบประมาณ
พ.ศ.2562 ให้ดำเนินโครงการพัฒนาหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียง กิจกรรม เสริมสร้างระบบการบริหารจัดการชุมชน
จำนวน
10
หมู่บ้าน
และได้ดำเนินการตามแนวทางที่กรมการพัฒนาชุมชนกำหนด
โดยคัดเลือกหมู่บ้านต้นแบบในการขับเคลื่อนตามเงื่อนไขที่กำหนด โดยใช้แกนนำหมู่บ้าน/ชุมชนเป็นกลไกสำคัญในการสร้างกระบวนการเรียนรู้ในการดำเนินชีวิตตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
ในการจัดทำองค์ความรู้
“เทคนิคการบริหารจัดการชุมชน”
5.ปัญหาที่พบและแนวทางการแก้ไขปัญหา
คณะกรรมการหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงและหมู่บ้านท่องเที่ยว OTOP นวัตวิถี ยังไม่เข้าใจบทบาทหน้าที่ของตัวเองในการเตรียมความพร้อมต้อนรับนักท่องเที่ยวหรือผู้ที่สนใจเข้ามาศึกษาข้อมูลของหมู่บ้าน
แนวทางแก้ไข คัดเลือกตัวแทนคณะกรรมการหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงและหมู่บ้านท่องเที่ยว
OTOP นวัตวิถี ที่มีความพร้อมเข้ารับการอบรมและศึกษาดูงานหมู่ที่ที่ประสบความสำเร็จ
เพื่อนำรูปแบบมาถ่ายทอดให้คณะกรรมการทุกคนในการปรับใช้ในงานพัฒนาหมู่บ้านต่อไป
6.ประโยชน์ขององค์ความรู้
สามารถศึกษาและทำความเข้าใจได้โดยง่าย สะดวกต่อการนำไปปรับใช้ได้ตามสถานการณ์
7.เทคนิคในการปฏิบัติงาน
มีแนวคิดในการดำเนินงานที่สำคัญ 4 ประการ ดังนี้
1. การมีส่วนร่วมของประชาชนประกอบด้วยการให้ข้อมูลข่าวสารต่อผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง
การเปิดรับความคิดเห็นจากประชาชน (ประชาพิจารณ์) การวางแผนร่วมกัน
และการพัฒนาศักยภาพของประชาชนให้สามารถเข้ามามีส่วนร่วมได้โดยมีหลักการดังนี้คือ
1.) หลักจิตสำนึกและความรับผิดชอบ คือ หลักการที่สำคัญที่องค์การทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคประชาสังคม
เปิดโอกาสให้มีการ
2.) หลักความคุ้มค่า คือ
การคำนึงถึงประโยชน์สูงสุดแก่ส่วนรวม
ในการบริหารจัดการและการใช้ทรัพยากรที่มีอยู่อย่างจำกัดให้เกิดประโยชน์สูงสุดและยั่งยืน
รวมทั้งมีการป้องกันรักษาสิ่งแวดล้อมและมีความสามารถในการแข่งขันกับภายนอก
3.) เป้าหมายและวิธีการของการวางแผนแบบมีส่วนร่วม การมีส่วนร่วมอาจเป็นทั้งเป้าหมายและวิธีการ
ซึ่งกระบวนการมีส่วนร่วมแบบวิธีการ
ต้องอาศัยการรวมกลุ่มที่เข้มแข็งทำให้คนส่วนใหญ่จะมีความรู้สึกความเป็นเจ้าของ
เกิดความรับผิดชอบร่วมกันและการเกิดผลประโยชน์ของกลุ่มเนื่องจากความเข้มแข็งของกลุ่มเป็นเป้าหมายที่ได้รับ
2. การพัฒนาชุมชนแบบพึ่งตนเอง
กระตุ้นให้ประชาชนในชุมชนก็มีความตื่นตัวในการที่จะมีส่วนร่วมในการพัฒนาชุมชนของตนมากขึ้น
การกระจายอำนาจลงสู่ชุมชนทำให้การพัฒนาชุมชนขึ้นอยู่กับประชาชนในท้องถิ่นทั้งสิ้นและผู้ที่ทำหน้าที่สนับสนุน
ให้คำปรึกษาเกี่ยวกับแนวคิดและโครงการ
วิชาการก็คือเจ้าหน้าที่ภาครัฐในชุมชนบทนั่นเอง
การกระทำเช่นนี้จะทำให้ประชาชนมีความรู้สึกว่าตนเองได้เข้ามามีส่วนร่วมในการอภิปราย
ถกเถียง พิจารณาปัญหาต่างๆ ในชุมชนของตนเองด้วย
จะรู้สึกร่วมรับผิดชอบในการดำเนินโครงการ
เหมือนเป็นปัญหาของตนโดยแท้จริงการพัฒนาชุมชนไม่ว่าจะเป็นการพัฒนาด้วยการจัดกิจกรรมในด้านใดย่อมตั้งอยู่บนพื้นฐานการสนับสนุน
ให้ประชาชนพึ่งตนเองได้
3.
การพัฒนายั่งยืน
เป็นการพัฒนาที่ตอบสนองความต้องการของปัจจุบันโดยไม่ทำให้ผู้คนในอนาคตเกิดปัญหาในการตอบสนองความต้องการของตนเอง”
4. การพัฒนาบนพื้นฐานแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง
คือ การวางรากฐานอันมั่นคงและยั่งยืนของชีวิต
5. การพัฒนาชุมชนบนพื้นฐานภูมิปัญญา
1)
นามธรรมและรูปธรรม ภูมิปัญญาชาวบ้านมีทั้งลักษณะที่เป็นนามธรรม
และรูปธรรม โดยเฉพาะสิ่งที่เป็นรูปธรรมสามารถแยกออกได้อีกหลายประเภท
ทั้งทางด้านเกษตรกร หัตถกรรม สุขภาพ ภูมิปัญญาชาวบ้านมีรูปแบบที่หลากหลาย
แต่ในความหลากหลายนั้นมีจุดร่วมกันอยู่อย่างหนึ่งคือ
คุณค่าที่อยู่เบื้องหลังภูมิปัญญานั้นๆ ซึ่งเป็นสิ่งที่เป็นนามธรรม
โดยเฉพาะโลกทัศน์และชีวะทัศน์ของผู้คนและชุมชน เช่น
ดุลยภาพของธรรมชาติและการอยู่ร่วมกันในชุมชน การพึ่งตนเอง และการพึ่งพาอาศัยกัน เป็นต้น
2) คุณค่าและมูลค่า การประยุกต์ภูมิปัญญาชาวบ้านสามารถนำเอาแนวคิดเรื่องคุณค่าและมูลค่าเข้ามาเป็นแนวทาง
โดยเฉพาะอย่างยิ่งสังคมของเรา
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น