กรมการพัฒนาชุมชน ได้ดำเนินการหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียง “อยู่เย็น เป็นสุข” เพื่อส่งเสริมให้ประชาชนนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ในการดำรงชีวิต และเป็นเป้าหมายของการพัฒนา
หมู่บ้าน โดยจัดกระบวนการ เพื่อให้ประชาชนในหมู่บ้านได้ใช้ความรู้ ความเข้าใจ และประสบการณ์ และนำแนวทางการปฏิบัติตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ในการพัฒนาหมู่บ้าน เพื่อให้เป็นหมู่บ้านต้นแบบการพัฒนาตาม แนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงที่มีความพร้อมในการถ่ายทอดความรู้ ประสบการณ์ การดำเนินกิจกรรมต่าง ๆ แบ่งเป็น ๓ ลักษณะ คือ หมู่บ้านพัฒนา “พออยู่ พอกิน” “อยู่ดี กินดี” และ “มั่งมี ศรีสุข” ซึ่งแต่ละประเภทจะเป็นต้นแบบในการเรียนรู้ให้กับหมู่บ้านอื่น ที่จะใช้เป็นแหล่งเรียนรู้ ในการพัฒนาตนเองให้เข้มแข็งทัดเทียมกัน และคงความต่อเนื่องในการพัฒนา เพื่อเป็นหมู่บ้านที่เข้มแข็งอย่างยั่งยืน พร้อมทั้งมีความพร้อมในการเป็นต้นแบบอย่างแท้จริง เพื่อขยายผลไปสู่หมู่บ้านที่มีความสนใจ และเริ่มจัดกระบวนการพัฒนาโดยใช้วิธีการเรียนรู้ร่วมกันแบบบ้านพี่บ้านน้อง ในลักษณะเครือข่ายการพัฒนาร่วมกัน
๒. ส่วนขยาย
การสร้างความยั่งยืนพัฒนาหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ ประจำปี ๒๕๕๙ บ้านตั้วเกา หมู่ที่
๑ ตำบลท่างิ้ว อำเภอบรรพตพิสัย จังหวัดนครสวรรค์ การสร้าง/ส่งเสริม และสนับสนุนผู้นำ กลุ่ม/องค์กรชุมชน ให้เป็นแกนนำ จึงเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งในการพัฒนาหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียง โดยมีกระบวนการ วิธีการ เทคนิค และขั้นตอนดำเนินการดังนี้
กระบวนการ/วิธีการ และเทคนิคการดำเนินงาน/ขั้นตอนการดำเนินงาน
ดำเนินการทบทวนผลการพัฒนาหมู่บ้าน และจัดกิจกรรมสาธิตการดำรงชีวิตแบบพอเพียง โดย
การจัดเวทีประเมินหมู่บ้าน ประเมิน GVH ครั้งที่ ๑ และจัดกิจกรรมสาธิตการดำรงชีวิตแบบพอเพียง ระยะ เวลาอย่างน้อย ๑ วัน
1) จัดการประชุมเชิงปฏิบัติการผู้แทนครอบครัวพัฒนา ๓๐ คน เพื่อทบทวนกระบวนการเรียนรู้ ประเมินเพื่อตรวจสภาพหมู่บ้าน (๔ ด้าน ๒๓ ตัวชี้วัด) และประเมินความสุขมวลรวมของหมู่บ้าน/ชุมชน ก่อนการพัฒนา
2) จัดให้มีการวิเคราะห์ข้อมูลของครอบครัว เพื่อทำแผนชีวิตของครอบครัว และทบทวนปรับแผนพัฒนาหมู่บ้าน/ชุมชน
๓) จัดกิจกรรมสาธิตการดำรงชีวิตตามวิถีชีวิตเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อสร้างทักษะการดำรงชีวิตตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง รวมทั้งการเตรียมการสำหรับการเป็นบ้านพี่
๔) จัดให้มีการประเมินระดับการพัฒนาของหมู่บ้านตามเกณฑ์ประเมินหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ ตามประกาศของกระทรวงมหาดไทย (๔ ด้าน ๒๓ ตัวชี้วัด) และการประเมินความ “อยู่เย็น เป็นสุข” หรือความสุขมวลรวมของหมู่บ้าน/ชุมชน (GVH) แบบมีส่วนร่วม ครั้งที่ ๒ ในเดือนมิถุนายน ๒๕๕๙ (ไม่มีงบ ประมาณ) เป็นการประเมินหลังการพัฒนา และสร้างความรู้เรื่องวิธีการปฏิบัติงานที่ประสบความสำเร็จในการดำเนินกิจกรรม จัดทำเป็นเอกสารความรู้อย่างน้อย ๑ ฉบับ
๕) สนับสนุนให้หมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบทุกหมู่บ้าน จัดทำป้ายหมู่บ้าน ตามแบบที่กรมฯ กำหนด (สำหรับหมู่บ้านที่ยังไม่มีป้ายหมู่บ้าน)
๖) สนับสนุนให้หมู่บ้านดำเนินการคัดเลือกพื้นที่ในการขยายผลแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง อย่างน้อย ๑ : ๑ หมู่บ้าน โดยเน้นพื้นที่ใกล้เคียง
๓. ส่วนสรุป
“ชุมชน จะเข้มแข็งได้ ต้องเกิดจากรากฐานของความร่วมมือ ร่วมใจ ของคนในชุมชน” ความสามัคคีของคนในหมู่บ้าน/ชุมชน การช่วยเหลือซึ่งกันและกันในการทำงาน ต้องแยกให้ออกระหว่างเรื่องส่วนตัว หรือเรื่องส่วนรวม เรื่องไหนสำคัญกว่ากัน ถ้าแยกได้ความสามัคคีก็จะเกิดขึ้นกับคนในหมู่บ้าน การทำงานอะไรก็จะประสบผลสำเร็จตามวัตถุประสงค์ และต้องตั้งอยู่บนพื้นฐานของความเข้าใจซึ่งกันและกัน การมีส่วนร่วมในการวางแผนแก้ไขปัญหาร่วมกันของทุกองค์กร เวทีประชาคมเป็นส่วนสำคัญที่ก่อให้เกิดการเรียนรู้ และการแลกเปลี่ยนประสบการณ์ร่วมกันอย่างเป็นเจ้าของ เกิดความผูกพัน และมีความสำนึกรับผิดชอบในการดูแล และอนุรักษ์ชุมชนด้วยตนเอง นอกจากนี้ชุมชนมีการแบ่งปันเอื้ออาทรช่วยเหลือซึ่งกันและกัน มีการรวมกลุ่มแบ่งปันผลประโยชน์ร่วมกัน
๔. ขุมความรู้
๑. การทำงานจะประสบความสำเร็จต้องดำเนินการสอดคล้องหรือจังหวะในการดำเนินวิถีชีวิต
ของชุมชน การเข้าไปดำเนินกิจกรรมต่าง ๆ ในชุมชน ต้องดูว่าชุมชนมีภารกิจอะไรอยู่ เช่น เป็นฤดูทำนา ทำไร่ หรือว่างช่วงไหน จึงจะทำให้กิจกรรมประสบความสำเร็จ
๒. การสร้างความเป็นกันเองหรือสร้างความคุ้นเคย โดยเฉพาะผู้นำจะทำให้เกิดการยอมรับและ
นำไปสู่ความร่วมมือในการทำงาน
๓. การศึกษาดูงานหมู่บ้านที่ประสบความสำเร็จ เป็นการกระตุ้นทำให้ชุมชนเกิดแรงบันดาลใจ
สู่การลงมือปฏิบัติ
๔. ความต่อเนื่องในการทำงานเป็นปัจจัยหนึ่งที่ทำให้การทำงานประสบความสำเร็จ
๕. แก่นความรู้
๑. การสร้างทีมงานเป็นสิ่งสำคัญมากในการทำงานให้ประสบผลสำเร็จเพราะการทำงานพัฒนาชุมชนเป็นงานที่ใช้หลัก "การมีส่วนร่วม" ในทุกระดับภาคส่วนทั้งจากภาครัฐ องค์กรภาคประชาชน เพื่อให้การขับเคลื่อนหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงประสบความสำเร็จและพึ่งตนเองได้
๒. การประสานงาน เป็นการบูรณาการทำงานร่วมกับผู้นำชุมชน แกนนำกลุ่มองค์กรชุมชน เครือข่าย ทีมงานภาคีการพัฒนาระดับตำบล/อำเภอ คนในชุมชนร่วมคิด ร่วมรู้ ร่วมทำ ร่วมรับผลประโยชน์ เพื่อค้นหาข้อมูล รวบรวมผลงานของกลุ่ม/องค์กร และจัดทำเอกสารความรู้ในการขยายผลสู่หมู่บ้านอื่น
๓. ผู้นำชุมชนมีศักยภาพ มีภาวะผู้นำ มีความเสียสละ มีการบริหารจัดการหมู่บ้านที่ดี มีความเข้มแข็ง มีความพร้อม มีความสามัคคี ในการเข้าร่วมการพัฒนาหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ และขยายผลครัวเรือนต้นแบบให้ครอบคลุมทั่วทุกครัวเรือนในระดับหมู่บ้าน
เจ้าของความรู้ นางดวงใจ พยัพเดช
ตำแหน่ง/สังกัด นักวิชาการพัฒนาชุมชนชำนาญการ สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอบรรพตพิสัย จังหวัดนครสวรรค์
แก้ปัญหาเกี่ยวกับ การขับเคลื่อนกิจกรรมสร้างความยั่งยืนหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ
ตำแหน่ง/สังกัด นักวิชาการพัฒนาชุมชนชำนาญการ สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอบรรพตพิสัย จังหวัดนครสวรรค์
แก้ปัญหาเกี่ยวกับ การขับเคลื่อนกิจกรรมสร้างความยั่งยืนหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น