1. ชื่อองค์ความรู้ เทคนิคการพัฒนาหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียง
2. เจ้าของความรู้ ชื่อ นางขวัญชนก แสวงดี ตำแหน่ง นักวิชาการพัฒนาชุมชนชำนาญการ
สังกัด สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอบรรพตพิสัย
จังหวัดนครสวรรค์ โทร. 089-5631583
วันที่บันทึกองค์ความรู้ 18 มีนาคม 2562
3. องค์ความรู้ที่บ่งชี้
หมวดที่ 2 เทคนิคการพัฒนาหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียง
“เศรษฐกิจพอเพียง”
(Sufficency economy) เป็นเสมือนรากฐานความมั่นคงของชีวิต
รากฐานความมั่นคงของแผ่นดิน “ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง” ของในหลวงรัชกาลที่ 9 เป็นที่ยอมรับไม่ใช่แค่ประเทศไทยเท่านั้น
แต่ยังเป็นที่ยอมรับในระดับสากล เป็นปรัชญาที่ผ่านการคิดปฏิบัติจริง
โดยพระราชประสงค์ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชให้พสกนิกรอยู่ดีกินดี
จากการเริ่มต้นที่ครอบครัว
ชุมชน จนไปถึงระดับจังหวัดและประเทศ สามารถนำเศรษฐกิจพอเพียงประยุกต์ใช้เข้ากับกระแสหลัก
หรือกระแห่งยุคโลกาภิวัฒน์ ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
จึงกลายเป็นแนวทางคู่ขนานกับโลกในระบบเศรษฐกิจปัจจุบัน
รัฐบาลโดยกระทรวงมหาดไทยได้พัฒนา "หมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ”
โดยน้อมนำหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมาเป็นหลักในการพัฒนาคุณภาพชีวิตประชาชนและส่งเสริมให้
ทุกชุมชนสามารถพึ่งพาตนเองได้
หลักเกณฑ์
"หมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ” มี 3 ระดับ คือ
1. พออยู่ พอกิน คือ
ครัวเรือนที่พัฒนาจนพึ่งพาตนเองได้ ทำกิน ทำใช้ ลดรายจ่าย เพิ่มรายได้ และมีการออม
2. อยู่ดี กินดี คือ หมู่บ้าน/ชุมชน
ที่บริหารจัดการพัฒนาในรูปแบบกลุ่ม และพัฒนารายได้และขยายโอกาสให้คนในชุมชน
3. มั่งมี ศรีสุข คือ หมู่บ้าน/ชุมชน
ที่บริหารพัฒนาด้วยองค์กรเครือข่ายยกระดับคุณภาพชีวิต เพิ่มโอกาสในอาชีพ และมีสวัสดิการชุมชน
4.
ที่มาและความสำคัญในการจัดทำองค์ความรู้
กระทรวงมหาดไทย
มอบหมายให้กรมการพัฒนาชุมชน เข้าไปสร้างและพัฒนาหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียง โดยใช้แกนนำหมู่บ้านเพื่อขยายผลต้นแบบไปสู่ครัวเรือนอื่นๆ
มีการจัดเวทีประชาคม ทำบัญชีครัวเรือน
โดยใช้แผนชุมชนเป็นเครื่องมือในการพัฒนาแกนนำหมู่บ้าน เพื่อขยายผลต้นแบบ
ไปสู่ครัวเรือน โดยใช้แผนชุมชนเป็นเครื่องมือในการพัฒนาหมู่บ้าน
ส่งเสริมกระบวนการเรียนรู้ ฝึกอาชีพ จัดทำศูนย์เรียนรู้ชุมชน
และส่งเสริมให้ชุมชนพึ่งพาตนเอง โดยเมื่อมีกระบวนการสร้างและพัฒนาหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงจะมีความรู้ที่ได้จากการดำเนินงาน
ปัญหา อุปสรรค และแนวทางแก้ไข จึงมีการจัดทำองค์ความรู้ขึ้นเพราะเมื่อพบข้อผิดพลาดจากการปฏิบัติงาน
ก็สามารถหาวิธีแก้ไขได้ทันท่วงที และช่วยในการเพิ่มประสิทธิภาพในการสร้างและพัฒนาพัฒนาหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงหมู่บ้านต่อๆไป
5.ปัญหาที่พบและแนวทางการแก้ไขปัญหา
ปัญหาอุปสรรค คือ การรวมกลุ่มพัฒนาอาชีพ
การจัดทำบัญชีครัวเรือน (ยังไม่ครบทุกครัวเรือน) การยึดมั่นในการปฏิบัติตนตามปณิธานที่ตั้งไว้
แนวทางแก้ไขปัญหา คือ เฝ้าคอยดูสถานการณ์ต่างๆ
ที่เกิดขึ้นหรืออาจเกิดขึ้นจากปัญหา อุปสรรค พยายามค้นหาผลลัพธ์ที่อาจเป็นไปได้
วิเคราะห์รายละเอียดของปัญหา คือการทำความเข้าใจกับปัญหาเพื่อเเยกข้อมูล ว่ามีปัญหาอะไร สิ่งที่ต้องการแก้ไขมีอะไรบ้าง
เมื่อวิเคราะห์ข้อมูลแล้วมองเห็นสิ่งที่ต้องการคืออะไรแล้วดำเนินการคิดค้นหาวิธีการทำงานที่จะนำไปสู่การแก้ปัญหาได้อย่างมีประสิทธิภาพว่ามีทางเลือกอะไรบ้าง
เมื่อสร้างทางเลือกที่หลากหลายได้หลายวิธีแล้วก็สรุปหรือประเมินว่าวิธีไหนเหมาะสมหรือดีที่สุดที่จะใช้ทำงาน
จากนั้นวางแผนและลำดับขั้นตอนการทำงานอย่างเหมาะสมและลงมือปฏิบัติงานตามแผนการทำงานที่ได้วางไว้อย่างเป็นระบบและถูกต้องตามทักษะกระบวนการด้วยความปลอดภัย
นำเสนอผลการปฏิบัติงานที่เกิดขึ้นจากการทำงานตามทักษะ ประเมินว่ามีผลสัมฤทธิ์อยู่ในระดับใด
เป็นไปตามที่ได้ตั้งเป้าหมายไว้หรือไม่และนำไปปรับปรุงแก้ไขในการทำงานครั้งต่อๆไป
6.ประโยชน์ขององค์ความรู้
1. ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการพัฒนาหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียง
2. ป้องกันการสูญหายของภูมิปัญญา
ในกรณีที่บุคคลากรเกษียณอายุ ลาออก หรือเสียชีวิต
3. ช่วยเพิ่มขีดความสามารถในการตัดสินใจและวางแผนดำเนินงานให้รวดเร็วและดีขึ้น
มีแหล่งความรู้เฉพาะที่มีหลักการ เหตุผล ช่วยสนับสนุนการตัดสินใจ
4. เมื่อพบข้อผิดพลาดจากการปฏิบัติงาน
ก็สามารถหาวิธีแก้ไขได้ทันท่วงที
7.เทคนิคในการปฏิบัติงาน
เน้นการพัฒนาหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบใน
4 ด้านสำคัญ ดังนี้
1.
ด้านจิตใจและสังคม เน้นให้หมู่บ้าน/ชุมชนรู้จัก สามัคคี ร่วมมือกันพัฒนา ยึดมั่นในคุณธรรมจริยธรรม
และปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
2. ด้านเศรษฐกิจ
เน้นการทำบัญชีครัวเรือน ลดรายจ่าย สร้างรายได้รวมกลุ่มพัฒนาอาชีพ
และออมในหลายรูปแบบ หรือมีวิสาหกิจชุมชน
3.
ด้านทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อม ปลูกฝังให้หมู่บ้าน/ชุมชน อนุรักษ์สิ่งแวดลอม
หรือมีการใช้พลังงานทดแทน
4.
ส่งเสริมให้มีการเรียนรู้ในชุมชน ใช้เทคโนโลยีเหมาะสม
ปฏิบัติตามหลักการพึ่งพาตนเอง
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น