1.ชื่อองค์ความรู้ เทคนิคการพัฒนาหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียง
2.ชื่อเจ้าของความรู้
นางสาวรัชดาวรรณ หิรัญยวง
ตำแหน่ง เจ้าพนักงานพัฒนาชุมชนชำนาญงาน
3.องค์ความรู้ที่บ่งชี้ หมวดที่ 2 เทคนิคการพัฒนาหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียง
4.ที่มาและความสำคัญในการจัดทำองค์ความรู้
จากนโยบายของกรมการพัฒนาชุมชน
พุ่งตรงลงมาให้พื้นที่ข้างล่างดำเนินการหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ
เพื่อให้หมู่บ้านได้ดำเนินตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ
ในหลวงรัชกาล
ที่ 9 โดยมุ่งหวังให้ชาวบ้านอยู่ดีกินดี
รู้จักการลดรายจ่าย และสามารถเพิ่มรายได้ให้แก่ครอบครัวตัวเอง
เป็นภูมิคุ้มกันแบบยั่งยืนเรา ใน ฐานะพัฒนากรประจำ ตำบล
ซึ่งชาวบ้านให้เกียรติและตำแหน่งใหม่ว่า “ซุปเปอร์วู๊แมน” เพราะ
ทำได้ทุกอย่าง
ก็มีหน้าที่น้อมนำแนวคิดปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ
ในหลวงรัชกาล ที่ 9 มาปรับใช้ให้เหมาะสมกับบริบทของหมู่บ้านนั้น
การปรับแนวคิดของชาวบ้านไม่ใช่เรื่องหมูๆ อย่างที่คิด เพราะเรามาหาแนวร่วม
เป็นครัวเรือนต้นแบบ เราได้รับการปฏิเสธอย่างนุ่มนวลพร้อมรอยยิ้มว่า ไม่ค่อยมีเวลามาร่วมการอบรมค่ะ/ครับ
เนื่องจากทุกคนเกิดความกลัว เกิดความคิดว่าชีวิต
ส่วนตัวต้องเปลี่ยนแปลงไปเพราะความเข้าใจที่ผิด
คิดว่าต้องลดรายจ่ายทุกอย่างและการดำเนินชีวิตประจำวันจะไม่เหมือนเดิม
เราในฐานะผู้น้อมนำแนวคิดของพระองค์ฯท่าน ต้องมีการปรับแนวคิดและอธิบาย ถึงหลักการ
และวิธีการต่าง ๆ ของโครงการ การขับเคลื่อนหมู่บ้านเศรษฐกิจ-พอเพียงต้นแบบ เป็นการขับเคลื่อนการพัฒนาของพลังชุมชนผู้นำชุมชน
องค์กรต่าง ๆ ภายในหมู่บ้าน
พร้อมด้วยพลังของภาคีการพัฒนา
พลังของครอบครัวพัฒนาและพลังของประชาชนในหมู่บ้าน โดยน้อมนำแนวคิดปรัชญา-เศรษฐกิจพอเพียง
มาปรับใช้ในการดำรงชีวิต ต่อวิถีชีวิตมีการพัฒนาคน พัฒนาพื้นที่ พัฒนาแหล่งรายได้
และ การพัฒนาแผนชุมชน เพื่อแก้ไขปัญหาความยากจน
และประชาชนมีการพึ่งพาตัวเองมากที่สุด โดยมีการส่งเสริม
และสนับสนุนให้ประชาชนในระดับตนเอง ครอบครัว ชุมชน สังคม ดำเนินชีวิตตาม
วิถีคนพอเพียง โดยส่งเสริมให้มีกิจกรรมการออม กิจกรรมการรู้รักสามัคคี
และกิจกรรมการสืบทอดภูมิปัญญา เพื่อให้วิถีชีวิตดำเนินต่อไปได้อย่างยั่งยืน
สามารถเป็นแหล่งเรียนรู้แก่หมู่บ้านอื่นได้
5.ปัญหาที่พบและแนวทางการแก้ไขปัญหา
จากการดำเนินงานตามโครงการหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียง
ปัญหาที่พบในการขับเคลื่อนกิจกรรม คือ
ปรับแนวคิด ทัศนคติ
ซึ่งชาวบ้านคิดว่า ที่เป็นอยู่แบบทุกวันนี้มันก็ดีแล้วสำหรับการใช้ชีวิตประจำวัน
จึงได้มีประชุมพูดคุยกันในเวทีแบบเป็นกันเองกับ 30 ครัวเรือนต้นแบบ เพื่อปรับแนวคิด
ทัศนคติ โดยให้แต่ละคนพูดถึงสิ่งที่ตนเองหนักใจในการเป็นครัวเรือนต้นแบบเพราะอะไร
เมื่อได้รับทราบถึงความในใจของครัวเรือนแล้ว จึงได้มีการพุดคุยในการปรับความคิด
ใช้หลักการหยืดหยุ่น วิธีการ ให้ครัวเรือนได้มีความรู้
ความเข้าใจในการขับเคลื่อนกิจกรรม และมีกิจกรรมละลายพฤติกรรม โดยใช้วิธีการเล่นเกมส์ตอบคำถาม
และมีการมอบรางวัลให้เป็นเมล็ดผักพันธ์ต่างๆ แต่มีข้อตกลงร่วมกันว่า
เมื่อได้เมล็ดพันธ์แล้วต้องนำไปปลูก แล้วให้กินภายในครอบครัว
เหลือแล้วแบ่งปันให้กับเพื่อนบ้าน หรือครัวเรือนต้นแบบด้วยกันพร้อมกับชี้แจงว่า
นี่แหละคือเศรษฐกิจพอเพียง สามารถลดรายจ่ายในครัวเรือนได้
และยังมีการแบ่งปันแบบเอื้ออาทร ทำให้เกิดความรักความสามัคคี และการแบ่งปัน
การเอื้ออาทร
6.ประโยชน์ขององค์ความรู้
หลายๆ
หมู่บ้านที่ประสบปัญหาการดำเนินงานในหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงฯแบบเดียวกัน สามารถนำหลักการและวิธีการไปปรับใช้
เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพในการขับเคลื่อนหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบเป็นไปตามวัตถุประสงค์ที่ตั้งใจไว้ต่อไป
7.เทคนิคในการปฎิบัติงาน
1.ผู้นำหมู่บ้านและแกนนำหมู่บ้าน
ผู้นำหมู่บ้าน ต้องรักการเรียนรู้
รู้จักพัฒนาตนเอง และต้องเป็นผู้ที่
เสียสละ
อดทนสูง และพร้อมทำเป็นตัวอย่าง เพราะเศรษฐกิจพอเพียงเป็นเรื่องที่ทำได้ไม่ยาก
แต่ก็ไม่ง่าย เป็นเรื่อง
ของการเปลี่ยนแปลงแนวความคิด
เพื่อจะได้สามารถขับเคลื่อนกิจกรรมต่าง ๆ ให้บังเกิดผลเป็นรูปธรรม
2.การพึ่งพาตนเองของคนในชุมชน คนในชุมชนต้องยึดหลัก “พึ่งตนเอง” คือ พยายามพึ่งเองก่อนใน
แต่ละครอบครัวต้องมีการบริหารจัดการที่ดี
เช่น การจัดทำบัญชีรับ-จ่าย การลดความฟุ่มเฟือย
เพื่อให้เรียนรู้ตนเองว่าศักยภาพในการหาได้ และการจ่ายได้เพียงใด เพื่อจะได้ไม่ก่อเกิดหนี้ที่ไม่จำเป็น
3.การเปลี่ยนแปลงแนวคิด การเปลี่ยนแปลงความคิดจากเดิมของคนในชุมชน/หมู่บ้าน
เป็นสิ่งที่เปลี่ยนแปลง
ได้ยาก
เพราะความเคยชินกับความสะดวกสบาย
เมื่อมีการมาใช้แนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงทำให้เกิดความกลัวว่าจะ
ยุ่งยากและลำบาก
เนื่องจากต้องมีการเปลี่ยนแปลงจากวิถีชีวิตแบบเดิมๆ มีการลดรายจ่ายที่ไม่จำเป็นออก
ต้องมีการ
ทดลองทำ
ในสิ่งที่ไม่คุ้นเคย แต่เมื่อได้ทดลองทำแล้วไม่ยุ่งยาก และเกิดผลที่ดี
จึงทำให้ความคิดจึงเกิดการเปลี่ยนแปลงเป็นไปในทางที่ดีขึ้น
และนำไปสู่การเป็นแนวร่วมในการดำเนินกิจกรรมการขับเคลื่อนหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียง
4.การมีส่วนร่วมของคนในชุมชน คนในชุมชนต้องมีส่วนร่วมในการจัดทำแผนชุมชน
การพัฒนาหมู่บ้าน
ของตนเอง
การทำกิจกรรมต่าง ๆ ของหมู่บ้าน
และร่วมมือดำเนินงานขับเคลื่อนปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อนำไปสู่ความเข็มแข็งของชุมชน
จะต้องใช้หลักประชาธิปไตยเป็นที่ตั้ง
5.หมู่บ้านมีแผนชุมชน แผนชุมชนเป็นสิ่งที่สำคัญในการพัฒนาหมู่บ้าน
ในการขับเคลื่อนกิจกรรมต่าง ๆ
เพราะเป็นแผนที่กำหนดการพัฒนาและการแก้ไขปัญหาต่าง ๆ เกิดขึ้นในหมู่บ้าน
เป็นเวทีที่ชุมชนสามารถวิเคราะห์สถานการณ์ต่าง ๆ ของหมู่บ้าน
เพื่อนำไปสู่แนวทางในการแก้ไขปัญหาต่าง ๆ ทั้งในระยะสั้นและระยะยาว เพื่อนำไป สู่ความเข็มแข็งที่ยั่งยืน
6.มีแผนงาน/โครงการ และกิจกรรม หมู่บ้านจะต้องมีการขับเคลื่อนกิจกรรมอยู่ตลอดเวลา
โดยเน้นกิจกรรม ที่คนในชุมชนมีส่วนในการร่วมคิด ร่วมทำ ร่วมวางแผน
และร่วมประเมินผลกิจกรรมอย่างต่อเนื่อง
7.มีภาคีการพัฒนา การดำเนินกิจกรรมกิจกรรมหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้องมีภาคีการพัฒนาร่วมมือในการขับเคลื่อนกิจกรรมต่าง
ๆ โดยมีการบูรณาการงานร่วมกัน โดยยึดพื้นที่เป็นตัวตั้ง และสนับสนุนกิจกรรมต่าง ๆ
ของหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น
และองค์ภาคประชาชน โดยการประสานยึดเป็นหนึ่งเดียว
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น